سابقه پاركها و شهركهاي علمي و فناوري به اواخر دهه 1950 و اوايل 1960 برميگردد. از لحاظ تاريخي پيدايش "پارك پژوهشي مثلثي" در كاروليناي شمالي و "دره سيليكون" در كاليفرنيا در همسايگي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي قوي، طليعه ايجاد پاركها و شهركهاي علمي و فناوري و تحقق مدلهاي اوليه آنها تلقي شده است. اولين پاركها و شهركهاي علمي و فناوري در اروپا در اواخر دهه 60 شكل گرفتند كه از آنجمله ميتوان به "كمبريج" و "هريوت وات" در انگليس و "گرهنويل" و "سوفيا آنتيپوليس" در فرانسه اشاره نمود. اكنون بيش از 800 پارك علمي و فناوري در بيش از 55 كشور جهان وجود دارد كه بيش از 285 عدد از آنها فقط در ايالات متحده آمريكا احداث شده است.
دنيا بيش از 3000 انكوباتور آمريكا: ببش از 1000 انكوباتور برزيل: ببش از 200 انكوباتور ازبكستان: ببش از 25 انكوباتور
افزايش روز افزون فاصله بخشهاي اقتصادي با دانشگاهها و موسسات تحقيقاتي موجب پيدايش سازمانهاي جديدي در چند دهه اخير با هدف كاهش اين فاصله و عينيت بخشيدن به نتايج تحقيقات در جامعه گشته است . موفقيت اين سازمانها ، كه در بسياري كشورها نقش اساسي در رشد و توسعه علمي ـ قتصادي داشته ، موجب تكثير سريع اين الگو دركشورهاي مختلف شده است . هسته اصلي فلسفه ايجاد پاركهاي تحقيقاتي در كشورهاي مختلف تا حدود زيادي به يكديگر شباهت دارد. اركان اصلي اين فلسفه بقرارزير است:
• فراهم كردن بسترهاي فيزيكي و عيني مورد نياز براي پرورش و شكوفايي خلاقيت پژوهشگران و نو آوران از طريق ايجاد فضاهاي مطلوب • صرفهجويي اجتماعي در وقت و هزينههاي ارتباطي از طريق گرد هم آوردن مجموعه عناصر، نهادها، شركتها، سازمانها و حتي افراد منفردي كه در امر خلق، پرورش، توليدي كردن و ارتقاي كيفيت يك يا چند فناوري تعريفشده و موردنياز جدي جامعه فعالند. • تسهيل ارتباطات رو در رو و نزديكي همه عناصري كه در گردونه تحقيق و توسعه و توليد به كسب و كار اشتغال دارند. • برگزاري سمينارها ، كنفرانسها و نشستهاي مختلف تخصصي و آموزشي جهت بسط علمي و ت وسعه فناوري • صرفهجويي اقتصادي در سرمايهگذاريهاي زيربنايي، استفاده مشترك از امكانات و تسهيلات زيربنايي نظير تأسيسات شهري، تجهيزات گرانقيمت آزمايشگاهي، بانكهاي اطلاعاتي و ... • استفاده بهينه از سرمايههاي مالي خرد كمپانيهاي خصوصي كوچك و ظرفيتهاي علمي تخصصي آنها و از ميان برداشتن موانع توسعه اين كمپانيها از طريق تأمين فضا و امكانات زيربنايي با هزينه كم و تشويق آنها به فعاليت در زمينههاي تكنولوژيك موردنياز جامعه. • فراهم شدن زمينه اجرايي طرحهاي تحقيقاتي ميانرشتهاي • ايجاد محيطهايي با روابط و خصوصيات فرهنگي ممتاز • سهولت در مديريت و برنامهريزي، تجمع مراكز تحقيقاتي در يك مكان، امكان برنامهريزي دقيقتر، كنترل بهتر بر تخصيص بودجههاي تحقيقاتي و ارزيابي مؤسسات پژوهشي را فراهم ميآورد.
اهداف عمده پاركهاي علمي و فناوري
• ارتقا و بهبود موجودي تكنولوژيكي صنايع كشور، به منظور بسط و توسعه قدرت رقابت آنها در بازارهاي داخلي و بويژه بينالمللي • كاهش زمان مورد نياز در فرآيند تجاري كردن دستاوردهاي پژوهشي، بويژه براي شركتها و صنايع نوپا و آسيبپذير • كمك به بسط تخصصهاي بين رشتهاي • تشويق به ايجاد شركتهاي كوچك و متوسط (SME) متكي بر تكنولوژيهاي پيشرفته • ايجاد ارتباط بين صنايع، مؤسسات دولتي، دانشگاهها و مراكز تحقيقاتي • آسانسازي همكاري و تشريك مساعي بخشهاي دولتي و خصوصي
وظايف و نقشهاي عمده پاركهاي فناوري
• تسهيل فرآيند انتقال تكنولوژي به صنايع كشور • تامين مكاني براي رشد صنايع كوچك و متوسط متكي بر تكنولوژيهاي پيشرفته • ايفاي نقش به عنوان وسيلهاي براي بسط و توسعه صنايع متكي بر تكنولوژي پيشرفته • تسريع در روند تجاري كردن دستاوردهاي پژوهشي • ايجاد فرصتهاي شغلي مناسب براي جذب دانشمندان و تكنولوژيستها • ارائه خدمت، به عنوان يك مركز اطلاعاتي براي صنايع متكي بر تكنولوژي پيشرفته • انجام وظيفه، به عنوان يك مركز نمايشگاهي براي تكنولوژي پيشرفته • مشاركت فعالانه در اقدامات مورد نياز به منظور توسعه و بسط فرهنگ نوآوري و تحقيق و افزايش حمايت اجتماعي از علوم و تكنولوژيهاي پيشرفته